Салық кодексінің 166-бабының 1 - тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында ақшалай есеп айырысулар міндетті түрде бақылау-касса машиналарын (бұдан әрі-БКМ) қолдана отырып жүргізіледі.
Ақшалай есеп айырысулар деп қолма-қол ақша және (немесе) Төлем карточкаларын және (немесе) мобильдік төлемдерді пайдалана отырып есеп айырысулар арқылы тауарды сатып алу, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету үшін жүзеге асырылатын есеп айырысулар түсініледі.
Мобильдік төлемдер деп дара кәсіпкер ретінде тіркеу есебінде тұрған жеке тұлғаның, жеке практикамен айналысатын адамның, заңды тұлғаның пайдасына мобильдік қосымша немесе төлемдерді қабылдауға арналған өзге де жабдық (құрылғы) арқылы алынатын тауарды сатып алу, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету үшін ақы төлеуге электрондық нысанда бастамашылық жасалған қолма-қол ақшасыз төлемдер танылады. штрих-кодты қолдану. Бұл ретте көрсетілген толықтыруларды қолданысқа енгізу мерзімі - 2022 жылғы 1 наурыз.
Салық кодексінің 166-бабы 5-тармағының 2) тармақшасына сәйкес БКМ қолданған кезде тауар, жұмыс, қызмет үшін төленген сомаға БКМ чегін немесе тауар чегін беру жүзеге асырылады.
Сондай-ақ, Салық кодексінің 165-бабының 6) тармақшасына сәйкес, БКМ чегі сатушы (тауарды, жұмысты, қызметті жеткізуші) мен сатып алушы (клиент) арасында қағаз немесе электрондық түрде берілген ақшалай есеп айырысуды жүзеге асыру фактісін растайтын БКМ бастапқы есептік құжаты болып табылады.
"Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне бизнес-ортаны дамыту және сауда қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2019 жылғы 2 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңымен Салық кодексінің 166-бабының 6-тармағына сәйкес БКМ қолдану тәртібі бойынша Салық кодексіне өзгерістер енгізілді және БКМ чегінде көрсетілуге жататын ақпарат тізбесі кеңейтілді.
166-баптың 7-тармағына сәйкес, деректерді тіркеу және (немесе) беру функциясы бар БКМ чегінде сондай-ақ сатып алушының (клиенттің), тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді алушының талабы бойынша сатып алушының (клиенттің), алушының сәйкестендіру нөмірі болуы тиіс.
Осылайша, төлем карточкаларын және (немесе)мобильді төлемдерді пайдалана отырып, электрондық сауда алаңы (ЕДБ веб сервистері, Kaspipay, Каспи дүкен және т.б.) арқылы төлемді қабылдау кезінде сатушы сатып алған күні тауар, жұмыс және қызмет үшін төленген сомаға чек беруге міндетті.
Төлемді қолма-қол ақшасыз тәсілмен, банктік шотқа аудару жолымен жүзеге асырған жағдайда БКМ қолдану бойынша міндеттеме жоқ.
Бүгінгі таңда БКМ мемлекеттік тізіліміне БКМ 257 моделі енгізілген, оның ішінде онлайн БКМ 103 модель. БКМ мемлекеттік тізіліміне енгізілген барлық онлайн-БКМ, оның түріне қарамастан, БКМ чегінің мазмұны бойынша талаптарды іске асыру мүмкіндігі бар.
БКМ әрбір моделіне БКМ пайдалану бойынша нұсқаулықтар қоса беріледі, оған сәйкес салық төлеушілер БКМ-ге чекті ұстау, оның ішінде тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді және олардың өлшем бірліктерін ауыстыру бойынша талаптарды дербес енгізуге мүмкіндігі бар.